Định mức hao hụt vật liệu là gì? Các phương pháp tính định mức

Định mức hao hụt vật liệu trong xây dựng là một trong những thuật ngữ mà bất cứ người kỹ sư QS hoặc người làm trong ngành xây dựng nào cũng đều ít nhất 1 lần nghe thấy hoặc biết đến. Nếu bạn đang tìm hiểu về thuật ngữ này, đây hoàn toàn là bài viết dành cho bạn! 

Định mức hao hụt vật liệu là gì?

Theo khái niệm chuyên ngành, định mức hao hụt vật liệu là định mức kinh tế - kỹ thuật quy định về mức hao phí của từng loại vật liệu để cấu thành nên một đơn vị khối lượng công tác xây dựng (1m3 tường xây gạch, 1m2 lát gạch...) hoặc một loại cấu kiện hay kết cấu xây dựng (một bộ vì kèo, một kết cấu vì chống lò...) phù hợp với yêu cầu kỹ thuật, tiêu chuẩn, quy phạm thiết kế - thi công hiện hành.

Chẳng hạn như đối với loại vật liệu là vữa bê tông, ngoài việc tính hao hụt các loại vật liệu cấu tạo nên nó như xi măng, cát, đá, sỏi,.... qua các khâu như đã quy định trong định mức hao hụt vật liệu, định mức hao hụt còn được tính theo hao hụt vữa trong khi vận chuyển và đổ bê tông vào công trình. 

Theo đó, tỷ lệ hao hụt vữa trong khi vận chuyển và đổ bê tông vào công trình đã tính gộp vào một. Tỷ lệ hao hụt này được tính dựa trên khối lượng hao hụt và khối lượng gốc.

Định mức hao hụt vật liệu cho thấy những gì?

Nhìn vào trong định mức hao hụt vật liệu, bạn sẽ thấy được:

• Biện pháp thi công
• Dây chuyền thi công
• Quy trình làm việc 
• Khối lượng công nhân
• Thời gian thi công

Nắm bắt được những điều trên, bạn sẽ dễ dàng đối chứng và trình bày mỗi khi gặp rắc rối với yêu cầu giải trình của đối tác. 

Các loại vật liệu xây dựng đều dễ tìm thấy, dễ làm, dễ mua,.... và có độ hao hụt nhất định. Để không xảy ra tình trạng dư thừa, thiếu thốn trong quá trình xây dựng, bạn nên nắm rõ và tính toán lượng hao hụt một cách chính xác. 

Ví dụ dẫn chứng hao hụt vật liệu

Theo thống kê và kinh nghiệm thực tiễn, 1m3 vữa chắc chắn sẽ không đủ để lấp đầy một thể tích 1m3. Trong định mức 1,025 thì 0,025 là hao hụt khâu thi công dùng để bù đắp hao hụt do nhiều lý do sau đây:

• Vữa bị dính khuôn, rơi vãi, co ngót, võng và nở bụng cốp pha cũng làm hao hụt bê tông, thụt rửa đường truyền ống,..
• Đang đổ bê tông thì trời mưa, nước xi măng chảy phải xử lý,...
• Đo đạc sai lệch, quá trình thi công xảy ra lỗi,
• Vận chuyển dư hoặc thiếu,..

Bình quân tất cả những hao hụt nói trên chiếm 0,025 trong định mức 1,025 của vữa xây dựng. 

Phương pháp xây dựng định mức hao hụt vật liệu trong xây dựng

Cũng như các định mức khác, có ba phương pháp xây dựng định mức hao hụt vật liệu trong xây dựng. Cụ thể là:

• Phương pháp thống kê là phương pháp xây dựng mức dựa vào các tài liệu thu thập về hao phí thời gian (sản lượng) thực tế để hoàn thành công việc theo từng thời điểm, công đoạn khác nhau. Thời gian (sản lượng) quy định trong mức thường lấy bằng giá trị trung bình.
• Phương pháp phân tích là phương pháp xây dựng mức bằng cách phân chia và nghiên cứu tỉ mỉ quá trình quan trắc, phân tích của từng thông số môi trường, bước công việc được định mức và tính toán đến các nhân tố ảnh hưởng đến quy trình kỹ thuật cũng như vật tư tiêu hao. Phương pháp quan trắc và phân tích là phương pháp xây dựng dựa vào các phương pháp tiêu chuẩn đã ban hành.
• Phương pháp phân tích khảo sát là phương pháp xây dựng mức dựa vào các tài liệu thu thập được trong khảo sát hoặc qua phiếu điều tra.

Trên đây là những thông tin về khái niệm định mức hao hụt vật liệu, vai trò, một vài ví dụ dẫn chứng cũng như phương pháp xây dựng định mức dành cho bạn đọc tham khảo. Mọi ý kiến thắc mắc về bài viết cũng như thông tin các khóa đào tạo kỹ sư QS, bạn đọc vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin bên dưới. Rất trân trọng được đón chào!